De uitverkiezing, belijdeniscatechisatie Hervormd Amstelveen, avond 8

Vorige keer hebben we het gehad over de zondeval. Door de val van Adam is de lichamelijke en geestelijke dood in de wereld gekomen. Na de zondeval is de mens vanaf de geboorte een ‘doel misser’, ofwel een zondaar. Vanavond zullen we zien dat God ondanks alles genadig is. Dat Hij mensen uitkiest die zalig zullen worden. Van onze kant is er enkel zonde, maar door de uitverkiezing van God is er hoop. Daar willen wij het vanavond over gaan hebben met elkaar.

Door: J.W.J. Treur

Bijbelstudie


Lezen: Jozua 2:1-13



Want de HEERE, uw God, is een God boven in de hemel en beneden op de aarde.


Soms gaan nieuwtjes snel. Je kent dat wel, je vertelt iets tegen een ander en voordat je het weet is het overal bekend. Dit gold ook voor het volk Israël ten tijde van Jozua. Sneller dan het volk door de woestijn trok, verspreidde zich het nieuws over hun ontsnapping aan de moordzuchtige farao van Egypte. De wildste verhalen deden de ronde over dit vreemde volk. Het scheen namelijk dat zij een God diende Die niet aan tijd of plaats gebonden was. Een volk wat anders was dan andere volken en huis en haard had verlaten.

Deze verhalen hadden ook de koning van Jericho bereikt. Deze haalt smalend de schouders op. Jericho was immers een onneembare vesting. Wat zouden die Israëlieten hem nu kunnen maken?! Toch kwam er een verontrustend bericht. Israëlitische spionnen zouden in het geheim de grens van Kanaän zijn overgestoken en zich momenteel ophouden bij ene Rachab die op de stadsmuur woonde. Deze vrouw die een hoer was, had blijkbaar geen idee wat voor mensen ze in huis had gehaald. De koning besluit soldaten te sturen om deze spionnen op te pakken. Vlug haasten zij zich naar het huis van Rachab. Daar aangekomen bonzen ze op de deur terwijl ze de wapens gereed houden. Rachab die verschrikt de deur van haar huis opent, vertelt de soldaten dat de mannen al vertrokken zijn via  de poort. Maar, zegt ze erbij, als jullie opschieten kunnen jullie ze nog inhalen. Halsoverkop rennen de woedende soldaten verder.

Maar wat blijkt; het is een list van Rachab. Ze had hen namelijk verstopt onder de vlassten-gels op het dak. En nadat de soldaten weg zijn en de poort gesloten is gaat ze vlug naar de verspieders toe. Wat bijzonder! Was Rachab dan niet bang voor de koning? Niet bang voor de soldaten die hoogstwaarschijnlijk weer terug zouden komen om verhaal te halen? Ja. Rachab was bang voor ze. Maar ze was nog veel banger voor Iemand anders. Ook zij had de verhalen gehoord over het volk Israël. Maar in tegenstelling tot de koning had zij ze geloofd. En de moed was haar in de schoenen gezakt. Vreselijk om te moeten vallen in de handen van de levende God. En dan komt haar belijdenis: Want de HEERE, uw God, is een God boven in de hemel en beneden op de aarde. Wat een wonderlijke belijdenis! Ze belijdt hiermee dat YHWH de enige God in hemel en op aarde is. Alle andere goden zijn maar schijn.

Rachab heeft niets meer te verliezen. Ze belijdt de almacht van de Heere en smeekt de mannen om haar en haar familie te sparen. De mannen zeiden tegen haar: Wij zullen vrij zijn van deze eed aan u, die u ons hebt laten zweren, tenzij u het volgende doet: Zie, als wij in het land komen, moet u dit koord van scharlaken draad aan het venster binden waardoor u ons hebt neergelaten. En verzamel bij u in huis uw vader, uw moeder, uw broers en heel uw familie.

Rachab en haar familie zullen veilig zijn in het huis met het scharlaken draad. Deze draad met de bloedrode kleur verwijst naar het verzoenend offer van Christus. Want het is nog steeds zo dat wij onder het komende oordeel leven. Een ieder die niet in Christus Jezus is, is in levensgevaar! Zalig ben je, als je net als Rachab de almacht van de Heere hebt leren belij-den. Dat kun je niet van jezelf. Deze geloofskennis ontbreekt in ieder mens na de zondeval.

Maar vraag je je misschien af: hoe kwam het dat Rachab dit geloof had? Was dit omdat ze zo’n voorbeeldig leven leidde? Nee, ze was een hoer. Een vrouw getekend door het leven. Een lustobject van vele mannen. Een vrouw die goddeloos en onzedelijk leefde. Maar toch, ze geloofde! Zoals we vorige keer hoorde, heeft niemand van nature het ware zaligmakende geloof. God wil wonen in de diepte, in de verbrokene van hart. In mensen die het alleen nog maar van God verwachten. Geen gearriveerde mensen die genoeg aan zichzelf hebben en tevreden zijn met hun zondige bestaan. God kan ook niet wonen in het hart van mensen die zichzelf willen oppoetsen met hun godsdienstigheid. Nee, de Heere rechtvaardigt de goddeloze. De Heere redt hen die het niet verdiend hebben. Het uitschot van de maatschappij. Hoeren en tollenaars. Mensen met een gebroken bestaan, zijn welkom bij de God Die zalig maakt. Dat is het kenmerk van al Gods ware kinderen. Dat ze van zichzelf leren afzien en leren opzien naar de Heere Jezus Christus. Dan kan het voor eeuwig meevallen.

Rachab de hoer zag geen uitkomst meer. Maar God zag Zijn Zoon en was daarom genadig voor Rachab en haar familie. En in Hebreeën 11:31 lezen we de uitkomst van het geloof van Rachab: Door het geloof is Rachab, de hoer, niet omgekomen met de ongehoorzamen, omdat zij de verkenners met vrede had ontvangen.

De uitverkiezing

De Bijbelse leer van de uitverkiezing is niet eenvoudig. Toch is het van belang om hierover na te denken. Anders zou je nog kunnen gaan denken dat de Heere alleen ‘keurige’ kerkmensen zalig maakt. Of dat iemand op eigen kracht voor Jezus ‘kiest’. Door de zondeval zijn we letterlijk en figuurlijk egoïsten geworden. We kiezen voor onszelf en willen zelf onze god zijn. Het is na de zondeval onmogelijk om op eigen kracht weer terug te keren tot God. Wat een zegen is het dan om te horen dat er de uitverkiezing is!! Als God niet Zelf Zijn volk uitkoos en zalig maakte, zou Hij met een lege hemel blijven zitten. De uitverkiezing is dus goed nieuws (Evangelie!). Toch is deze leer in de kerkgeschiedenis vaak verkeerd begrepen. ‘Iemand vergeleek de uitverkiezing eens met een prachtige antieke kast. Een pronkjuweel in de kamer. Maar het is niet om het even waar het wordt neergezet. Wordt de kast voor de deur gezet, dan kan niemand de kamer meer in of uit. Op die plaats is het wel dezelfde kast met dezelfde deuren, laden en sloten, maar de kast is door de verplaatsing van een lust veranderd in een last.’(1)

En helaas is de uitverkiezing ook door ons vaak als een last gezien in plaats van een aanbiddelijke lust. Toch is het niet voor niets dat wij nu pas de uitverkiezing behandelen. Na over de schepping en de zondeval gesproken te hebben, is het duidelijk dat wij onder de macht van de zonde en de dood liggen.(2) Pas als wij dit goed beseffen, gaan we zien wat een wonder de uitverkiezing is! In het kort samengevat: Zondeval niemand kan zalig worden! De verkiezing verkondigt: en toch zal er een schare zalig worden die niemand tellen kan.(3)
Daarom kon dr. H.F. Kohlbrügge het volgende vol vrijmoedigheid preken: U weet niet of u uitverkoren bent? Wat heeft u daarmee te maken? Als God Zelf tegen u zei: ‘Ik heb u verworpen’, dan heeft u nóg tijd, voor de deur der genade te blijven liggen en niet daarvan te wijken, en dan willen wij wel eens zien, of Hij u niet zal opendoen!(4)

We moeten als we spreken over de uitverkiezing, goed letten op de prediking van Jezus Christus. Hij verkondigt niet de uitverkiezing maar het Evangelie(!) Hij laat de inhoud van Zijn prediking ook niet door de verkiezing inperken. Toch is Hij wel duidelijk dat er een verkoren volk is, wat zalig zal worden. Dat is onder andere duidelijk te zien in het hogepriesterlijk gebed. Ik bid voor hen. Ik bid niet voor de wereld, maar voor hen die U Mij gegeven hebt, want zij zijn van U. Joh. 17:9


De inhoud van de verkiezing


Het geheim van de verkiezing verkondigt ons dat dankzij Gods verkiezende liefde niet de hele mensheid verloren is en verloren blijft. God trekt en verlost mensen uit het verderf. Dat het Evangelie in ons land kwam en dat de HEERE de reformatie schonk en dat er nog kerken zijn waar het Woord zuiver wordt verkondigd, is geen verdienste maar genade.
Tegelijk zien we dat de één het Evangelie leert omhelzen en de ander het laat voor wat het is. De een wordt er bij gebracht en de ander glijdt weg in de wereld. Vreselijk. Hebben we daar wel eens verdriet om? Als we zien dat er kerkmensen afhaken en in openlijke zonde leven? Maar hoe kan dat? Het enige antwoord wat wij mensen kunnen geven is: Het is door U alleen om het eeuwig welbehagen.

God trekt mensen uit het verderf tot Zich. Welke mensen? Het betere soort? Nee, verloren zondaren. Maar waarom? Daar is geen reden voor in hen, het is uit enkel genade. God verkiest enkel in Christus. In Christus kan Gods liefde uitgaan naar verloren zondaren. Hij ziet hen aan in Hem en dan zijn ze alsof zij nooit zonde gekend of gedaan hebben. Gods verkiezing is eeuwig en onveranderlijk. Dit is vertroostend! De HEERE laat het werk van Zijn handen niet varen. Ze zúllen komen.(5)  De uitverkiezing is dus niet iets om bang voor te zijn. De verkiezing leert dat zalig worden alleen is uit genade. Je wordt juist wanhopig als er iets van ons bij zou moeten. Het kan omdat het enkel genade is!(6)


Wij moeten in Christus geloven


Omdat de uitverkiezing alleen in Christus is en in Christus beleefd wordt, moeten wij niet over de verkiezing redeneren los van Christus en buiten Christus. Het Evangelie roept ons dan ook niet op uit te vinden of wij wel of niet uitverkoren zijn, maar enkel om in Christus te geloven. Wachten op een briefje uit de hemel zonder de toevlucht tot Christus te nemen, is eeuwige dwaasheid.(7)

Maar wat als je niet uitverkoren bent?

De vraag ‘maar wat als je niet uitverkoren bent?’ is een dwaze. God roept ons op de middelen (gebed, Bijbellezen, kerkgang) te gebruiken. Hij beveelt ons Hem te zoeken en belooft ons dat we Hem zullen vinden. Dat is het waar wij mee te maken hebben. Als wij met Gods eigen beloften eerbiedig tot Hem komen, kan en zal Hij ons niet verwerpen. En als we komen, kunnen we alleen maar belijden door de kracht van Gods liefde getrokken te zijn.(8)

Kernvragen

1. Heeft God ook besloten wie er zalig zal worden, en wie niet? Ja.

2. Hoe noemt men dat besluit? Predestinatie, of uitverkiezing.
En hen die Hij er van tevoren toe bestemd heeft, die heeft Hij ook geroepen, en hen die Hij geroepen heeft, die heeft Hij ook gerechtvaardigd, en hen die Hij gerechtvaardigd heeft, die heeft Hij ook verheerlijkt. Rom. 8:30.

3. Wanneer is de verkiezing geschied? Van eeuwigheid.
Omdat Hij ons vóór de grondlegging van de wereld in Hem uitverkoren heeft, opdat wij heilig en smetteloos voor Hem zouden zijn in de liefde. Ef. 1:4.

4. Is zij algemeen, zijn alle mensen verkoren? Nee.
Want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren. Matt. 20:16b.(9)

5. Gaat zij ook over zekere met namen bij God bekende personen? Ja.
Zoals geschreven staat: Jakob heb Ik liefgehad en Ezau heb Ik gehaat. Rom. 9:13.

6. Wat is de reden waarom God de een verkoren heeft en de ander niet? Alleen Gods vrije en soevereine welbehagen.
Dus Hij ontfermt Zich over wie Hij wil, en Hij verhardt wie Hij wil. Rom. 9:18.

7. Is het dan niet om een voorgezien geloof of goede werken? Nee.
Zo hangt het dan niet af van hem die wil, ook niet van hem die hardloopt, maar van God Die Zich ontfermt. Rom. 9:16.

8. Is daar geen hardheid of onrechtvaardigheid in? Nee; want God had rechtvaardig alle mensen kunnen laten verloren gaan.

9. Welke zijn de tekenen der verkiezing? Geloof, hoop en liefde.
En zonder ophouden denken aan het werk van uw geloof, de inspanning van uw liefde en de volharding van uw hoop op onze Heere Jezus Christus, voor het aangezicht van onze God en Vader. Wij weten immers, geliefde broeders, van uw verkiezing door God. 1 Thess. 1:3,4.(10)


Maar d’ altoos wijze raad des HEEREN
Houdt eeuwig stand, heeft altoos kracht;
Niets kan Zijn hoog besluit ooit keren;
’t Blijft van geslachte tot geslacht.
Zalig moet men noemen
Die hun Maker roemen
Als hun HEER’ en God,
’t Volk, door Hem tevoren
Gunstig uitverkoren
Tot Zijn erf en lot.
(Ps. 33:6 berijmd)


Samenvatting:

Door de zondeval zijn we letterlijk en figuurlijk egoïsten geworden, we willen onze eigen god zijn
Het geheim van de verkiezing verkondigt ons dat dankzij Gods verkiezende liefde niet de hele mensheid verloren is en verloren blijft
De uitverkiezing is Evangelie
God verkiest enkel in Christus
Gods verkiezing is eeuwig en onveranderlijk




Quote van de week



Daar de Heere wil, dat wij in de verkiezing op niets anders zullen zien dan op Zijn loutere goedheid, zal het een zeer verkeerde neiging zijn, indien iemand hier iets meer begeert te ontdekken. -Johannes Calvijn







1  R. van Kooten, Aan Zijn voeten : onderwijs en verdieping in de geloofsleer  (Heerenveen: Groen, 2008), hs. 12.
2  Deze volgorde wordt ook gehanteerd door de NGB, DL en de Institutie van Johannes Calvijn.
3  R. van Kooten, Compendium Aan Zijn voeten : werkboek bij de geloofsleer  (Heerenveen: Groen, 2006), 71.
4  H. F. Kohlbrugge and T. van Es, Aanvechting : 14 preken  ([Kampen]: De Groot Goudriaan, 2005), 43.
5  Kooten, Compendium Aan Zijn voeten : werkboek bij de geloofsleer: 72.
6  Ibid., 75.
7  Ibid., 73.
8  Ibid.
9  Het is belangrijk om bij dit vers goed op de context te letten.
10  A. Hellenbroek, Voorbeeld der Goddelijke Waarheden, uitgebreid  (Utrecht: De Banier, 2008), hs. 4.

Vaak gelezen posts:

Inleiding JV GG Beekbergen, Een schokkende realiteit...

Bijbelstudie: Openbaring 3:14-22