Artikel: Alle ogen op mij graag
Vreemder dan het woord, is de zaak waarvoor het staat. Een selfie is een zelfportret, gemaakt met een digitale camera, een mobiele telefoon of een webcam. Op de foto is duidelijk te zien dat de gefotografeerde persoon zelf de maker is van de foto. Deze zogenaamde selfie wordt vervolgens via de sociale media verspreid. De maker van een selfie zet zichzelf dus letterlijk en figuurlijk in het middelpunt van de aandacht.
En wie denkt dat het maken van een selfie alleen voorbehouden is aan jongeren, heeft het mis. Wie op internet de zoekterm selfie invult, komt daar zelfs de president van de Verenigde Staten tegen.
Selfies niet alleen van deze tijd
Het is veelzeggend dat een fenomeen dat zich op sociale media heeft gemanifesteerd, tot woord van het jaar wordt verkozen. Blijkbaar worden hypes en modetrends nu via de digitale manier in onze hoofden (en harten?) gebracht. Selfie, een portret geheel gewijd aan het ‘ik’. Nu is ‘ik’ niet alleen in deze tijd mateloos populair. Het was de filosoof Descartes (1596-1650) die stelde dat het enige onbetwijfelbare uitgangspunt in het menselijke denkvermogen ligt. Zijn lijfspreuk, ‘Ik denk, dus ik ben’, spreekt boekdelen. Zijn ontdekking luidde een nieuw tijdperk in. Niet langer stond de gemeenschap centraal, maar het individu. Descartes heeft echter vast niet kunnen bevroeden hoe het individualisme na hem zou doorslaan. En dat de moderne mens er blijkbaar genoegen in schept om zichzelf op de foto vast te leggen en om dit beeld zonder gêne met de digitale wereld te delen.Toch zou het een misvatting zijn om te denken dat selfie’s alleen in deze tijd voorkomen. Musea hangen vol met schilderijen en standbeelden van personen uit het voorgeslacht. Niet zelden geïnitieerd door de afgebeelde persoon in kwestie. Een pakkend voorbeeld hiervan staat in het Rijksmuseum; een fraai uitgevoerd marmeren beeld van een zekere Andries de Graeff (1609-1668). Deze Amsterdamse burgemeester was uit op aanzien en waande zich een Romeinse consul. Gekleed in een klassieke Romeinse toga liet hij zich ‘vereeuwigen’ in het marmer, zoals het begeleidend schrijven vermeldt.
Schrijnend nauwkeurig portret
Hoewel Descartes eraan heeft bijgedragen dat de mens centraal kwam te staan, is hij onmogelijk als oorzaak van onze zelfgerichtheid aan te wijzen. De oorzaak ligt namelijk bij ons allemaal. Dit is te lezen in Genesis 3. Deze zwarte bladzijde uit Gods Woord geeft de diepste oorzaak van onze zelfgerichtheid aan. In de hof van Eden hebben wij, in ons verbondshoofd Adam, afscheid genomen van de HEERE. En waar een selfie een opgepoetste buitenkant weergeeft, doet de Schrift daar niet aan mee. De Bijbel geeft een pijnlijk kloppend mensbeeld weer. Dat staat onder andere in Jeremia 17:9: ‘Arglistig is het hart, meer dan enig ding, ja, dodelijk is het, wie zal het kennen?’. Na de zondeval zijn wij geneigd ons te verstoppen voor de realiteit en als we dan verantwoording voor onze daden moeten afleggen proberen we ons te rechtvaardigen. Waar een selfie nog wat lijkt, geeft de spiegel van Gods heilige Wet een schrijnend nauwkeurig beeld van de mens.
Het hele artikel lezen? Zie: GezinsGids, Christelijk magazine voor het gezin, 20 februari 2014
