Dagopening: Jozua 4:15-24
Tijdens de komende dagopeningen hopen wij met elkaar na te denken over een aantal Bijbelse kernwoorden die zijn ontleend aan een preek van ds. J. Fruytier (1659-1731) over Prediker 12:1.[1] Hier staat het volgende: ‘En gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap, eer dat de kwade dagen komen, en de jaren naderen, van dewelke gij zeggen zult: Ik heb geen lust in dezelve’.
Vandaag is het kernwoord ‘gedenken’ aan de beurt. Daarom hebben wij met elkaar Jozua 4:15-24 gelezen. In dit Bijbelgedeelte lezen wij over een monument wat opgericht wordt. Het oprichten van stenen monumenten is een belangrijk thema in het Bijbelboek Jozua (Joz. 4:9,20, 7:26, 8:29, 8:30-32, 10:27, 22:10,34 en 24:26-27).[2]
Al deze monumenten wezen terug naar de grote daden die God voor het volk Israël gedaan had. De monumenten waren dus een zichtbare prediking van Gods verbondstrouw en liefde voor Zijn volk. De Israëlieten moesten de daden van God in herinnering houden. Deze stapels stenen moesten hun stenen harten in liefde doen versmelten.
Hierin ligt direct al een les voor ons. Hoe vaak denk jij, denk ik, terug aan de grote daden van God? Wat Hij gedaan heeft voor deze wereld in het zenden van Zijn Zoon bijvoorbeeld. Maar ook wat de Heere gedaan heeft in onze persoonlijke levens (Ps. 103:1). Hoe Hij voor ons gezorgd heeft tot nu toe! Wij mensen zijn nogal vergeetachtig, zeker als het gaat om de daden van God. Dit was bij het volk Israël niet anders en daarom heeft de Heere bevolen om monumenten te bouwen (Joz. 4:3).
Deze stapels stenen waren dus een fysieke geheugensteun voor het volk om terug te denken aan wat God had gedaan. Maar dat niet alleen! Het gaf ook hoop en verwachting voor de toekomst, omdat God Dezelfde is en blijft, tot in eeuwigheid! Gods Verbondsnaam betekent: Ik zal zijn, Die ik zijn zal (Ex. 3:14). Hij is de Getrouwe. Ondanks de ontrouw van het volk Israël kan en wil God niet van Zijn verbond af. Wat een wonder!
In verwondering terugdenken aan de daden van God en vol eerbiedige verwachting uitzien naar Gods hand in deze wereld en in onze levens. Daar roept de Bijbel toe op. Maar er is méér. Er ligt nog een les in deze stenen monumenten, namelijk deze: ook wij moeten een monument worden. Niet letterlijk natuurlijk, maar geestelijk. Je leest dit nogal eens bij de puriteinen, dat waren Engelse predikanten uit de zestiende en zeventiende eeuw. Zij hadden een befaamde uitspraak: ‘We all have to become monuments of Gods free grace!’. Wij moeten allemaal monumenten van Gods vrij genade worden.
Monumenten van Gods vrije genade, dat zijn mensen die geleerd hebben dat ze werkelijk alles verzondigd hebben én die mogen weten dat zij door het geloof in Christus alles van Hem gekregen hebben. Als je dit geheim kent, dan zullen andere mensen dat aan je merken. Ze zullen het merken aan je woorden en je daden. Als je dit geheim kent, dan ken je ook het gebed: ‘Heere, mag ik tot eer van U en tot heil van mijn naaste leven?’. Laten ook wij bidden of we een monument van vrije genade mogen worden.
Terug naar ons tekstgedeelte van vanmorgen. In Jozua 4 wordt voor de eerste keer over een stenen monument gesproken in vers 9. In vers 20 lezen wij over een ander stenen monument.[3] Dit monument werd opgericht in Gilgal (lett. ’stenenkrans). Hiervoor werden twaalf stenen gebruikt die de twaalf stammen van Israël representeerden. Met andere woorden, zoals het monument uit twaalf stenen bestond, zo moesten ook alle stammen de grote daden Gods blijven herinneren. Hier wordt ook specifiek toe opgeroepen: ‘Wanneer uw kinderen morgen hun vaderen vragen zullen, zeggende: Wat zijn deze stenen? Zo zult gij het uw kinderen te kennen geven, zeggende: Op het droge is Israël door deze Jordaan gegaan. Want de HEERE, uw God, heeft de wateren van de Jordaan voor uw aangezichten doen uitdrogen, totdat gijlieden er waart doorgegaan; gelijk als de HEERE, uw God, aan de Schelfzee gedaan heeft, die Hij voor ons aangezicht heeft doen uitdrogen, totdat wij daardoor gegaan waren’ (Joz. 4:21-23).
Wat was het doel van dit onderwijs? ‘Opdat alle volken der aarde de hand des HEEREN kennen zouden, dat zij sterk is; opdat gijlieden den HEERE, uw God, vrezet te allen dage.’ (Joz. 4:24) Dit vers is best opvallend. Het monument bij Gilgal moest dus niet alleen de Israëlieten tot lofprijzing en aanbidding brengen, maar alle volken der aarde![4]
Dit is niet alleen een bevel van de Heere, het is ook een belofte en een profetie. Met de komst van de Heere Jezus en met de uitstorting van de Heilige Geest zijn de verhalen van Gods grote daden in de geschiedenis over de gehele wereld verspreid. Overal treffen wij kerken aan. En wat gebeurt er in deze kerken? Precies, Gods grote daden worden herdacht![5]
Iedere zondag als de gemeente samenkomt, denken wij terug aan Christus’ opstanding uit de doden en kijken wij, als het goed is, verlangend uit naar Zijn wederkomst. Iedere keer als wij het sacrament van de Heilige Doop zien, denken wij terug aan de doortocht van het volk Israël door de Rode Zee en aan het bloed van Jezus Christus waardoor wij moeten en kunnen gewassen worden.[6] Iedere keer als wij het sacrament van het Heilig Avondmaal zien, denken wij terug aan het bitter lijden en sterven van de Heere Jezus en zien wij, als het goed is, verlangend uit naar het moment dat de Bruidegom terugkomt om Zijn bruid te halen om samen met haar te gaan leven op de nieuwe aarde.[7] Iedere keer als jij je Bijbel leest, denk je terug aan Gods grote daden in deze wereld en zie je, als het goed is, verlangend uit dat de zaken die daar beschreven staan werkelijkheid mogen worden in je leven door het werk van de Heilige Geest. Lees daarom biddend en vol verwachting de Bijbel, want het is geen dor geschiedenisboek, maar het Woord van de levende God wat al ontelbaar veel mensen heeft zaliggemaakt.
Maar, misschien zeg je, hoe kan de Heere nu zo’n zondig hart als dat van mij veranderen? Misschien twijfel je daaraan. Misschien bid je hier al heel lang om. Houd dan moed! Zie terug naar het volk Israël. Gevangen in Egypte. Wie had gedacht dat dit kleine, weerloze volk de machtige hand van de farao zou kunnen ontvluchten? Wie had gedacht dat ze door het diepe water van de Rode Zee en later van de Jordaan zouden komen?!
Ja, maar mijn zonden dan? U moest eens weten! Ik heb al de geboden van God overtreden. Dat klopt, maar nu terug het Woord in! Hoe begint de Wet van God? ‘Ik ben de HEERE uw God, Die u uit Egypteland, uit het diensthuis, uitgeleid heb.’ (Ex. 20:2) Deze Wet die ons leert dat wij zondaren zijn, wijst ons ook op Hem die slaven kan redden uit Egypteland. Egypte (lett. ‘Het land van de benauwdheid) staat in de Bijbel namelijk symbool voor de zonde. Van nature zijn wij allemaal slaaf van de zonde. Gevangen in Egypte. Zowel de Israëlieten in letterlijke Egypte en wij in het geestelijke Egypte van de zonden kunnen niet zelf ontsnappen. Dat is onmogelijk. Daarom stuurde de Heere Mozes naar de Israëlieten en later de meerdere Mozes, de Heere Jezus Christus, naar een wereld verloren in schuld. Alleen in Hem ligt de hoop. Naar Hem wees de Ark des verbonds uit Jozua 4 heen! Net zoals de priesters in het midden van de Jordaan bleven staan totdat de laatste Israëliet veilig aan de overkant gekomen is, zo blijft de Zoon van God, met eerbied staan, net zolang totdat al Gods kinderen veilig thuis zijn. En Hij roept het toe vanuit het Woord: ‘Zie op het kruis en gedenk en leef!’.
Ik wens jullie een goede en gezegende schooldag toe!
Literatuurlijst
Bijbel Met Uitleg: Statenvertaling. Apeldoorn: De Banier, 2015.
Butler, T.C. Joshua. Word Biblical Commentary. Vol. 7, Nashville: Thomas Nelson Publishers, 1983.
Davis, D.R. Joshua: No Falling Words. Fearn: Christian Focus, 2010.
Dodson, R.P. Every Promise of Your Word: The Gospel According to Joshua. Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 2016.
Fruytier, J. Groot Voorrecht: De Zegen Van Een Christelijke Opvoeding. Kampen: De Groot Goudriaan, 2009.
Grosheide, F.W., Van Itterzon, G.P. (red.). Christelijke Encyclopedie. 6 vols. Vol. 3, Kampen: Kok, 1960.
Treur, J.W.J., "Lezing: Een Eeuwig Dankgebed, Depositum Custodi " jwjtreur.blogspot.com, 2020.
[1] Zie ook: F.W. Grosheide, Van Itterzon, G.P. (red.), Christelijke Encyclopedie, 6 vols., vol. 3 (Kampen: Kok, 1960), 89-90. J. Fruytier, Groot voorrecht: De zegen van een christelijke opvoeding (Kampen: De Groot Goudriaan, 2009).
[2] Bijbel met uitleg: Statenvertaling, (Apeldoorn: De Banier, 2015), 354.
[3] Hierbij dient opgemerkt te worden dat sommige verklaarders denken dat Joz. 4:9 en 20 over dezelfde stapel stenen gaan. Wij delen deze mening niet. Zie ook: R.P. Dodson, Every Promise of Your Word: The Gospel According to Joshua (Edinburgh: The Banner of Truth Trust, 2016), 80-82.
[4] Zie ook: T.C. Butler, Joshua, vol. 7, Word Biblical Commentary, (Nashville: Thomas Nelson Publishers, 1983), 50-51.
[5] D.R. Davis, Joshua: No Falling Words (Fearn: Christian Focus, 2010), 40.
[6] Zie het formulier om de Heilige Doop aan de kinderen te bedienen.
[7] J.W.J. Treur, "Lezing: Een eeuwig dankgebed, Depositum Custodi " jwjtreur.blogspot.com, 2020.
